Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑт ялӗнче пурӑнакан 46 ҫулти арҫын ҫурта газпа хӑй тӗллӗн ҫыхӑнтарнӑ.
Парӑм пухса тултарнӑран унӑн пӳртне ҫутҫанталӑкӑн ҫак ырлӑхне пыма пӗлтӗрех чарса лартнӑ. Анчах вӑл ҫурта газ парӑхӗпе ҫыхӑнтарнӑ. Ҫавӑншӑн ӑна 10 пин тенкӗлӗх штрафланӑ-ха. Ку вӑл чӳк уйӑхӗнче пулнӑ. Кӑштах вӑхӑт иртсен арҫын каллех газпа усӑ курма тытӑннӑ. Ҫурта хальхинче те газ пӑрӑхӗпе хӑй тӗллӗн ҫыхӑнтарнӑ. Ҫакна газ тытӑмӗнче тӑрӑшакансем кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче тупса палӑртнӑ.
Специалистсем шухӑшланӑ тӑрӑх, арҫын газовиксене 25 пин тенкӗлӗх тӑкак кӑтартнӑ. Унсӑр пуҫне вӑл ҫынсемшӗн те хӑрушлӑх кӑларса тӑратнӑ. Арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна Патӑрьел районӗнчи суда ярса панӑ.
Республикӑри наркологи диспансерӗн тӗп тухтӑрӗ пулса тӑрӑшнӑ ҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха.
Аса илтерер: тӗп тухтӑр йӗркене пӑсни электронлӑ аукциона тӗрӗсленӗ чухне тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Тӗп тухтӑр пулнӑ вӑхӑтра хайхискер хаклӑ реагентсене учреждени валли туяннӑ. Анчах вӗсем пульницӑна кирлӗ те пулман. Ҫапла майпа усӑ курмасӑрах сая кайнӑ. Хыснана 6 миллион тенкӗ ытла тӑкак кӳнӗ.
Унсӑр пуҫне тата тӗп тухтӑр 2014 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗччен пӗр организацие кӳрсе килмен медицина продукцийӗшӗн 900 пине яхӑн тенкӗ куҫарса панӑ. Асӑннӑ учреждение хайхи тӗп врачӑн паллаканӗ ертсе пынӑ. Ҫав организаци хӑй тивӗҫне пурнӑҫламаншӑн 361 пин тенкӗ шыраса илмелле пулнӑ, ӑна та шыраса илмен.
Пуҫиле ӗҫе суда ярса парӗҫ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем «Чӑвашавтотранс» шӑпишӗн яваплисене шыраҫҫӗ. Тӗрӗслев материалӗсене Чӑваш Ен прокуратури тӑратнӑ. Ҫавна тӗпе хурса тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, 2014 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи авӑн уйӑхӗччен Чӑваш Енӗн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви, ЧР Финанс министерстви, ЧР Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви предприятин укҫи-тенкипе тата пурлӑхӗпе (предприятин республикӑн унитарлӑ предприятийӗ пулнӑ-ҫке) кирлӗ пек хуҫаланман. Кирлӗ чухлӗ субсиди уйӑрманнине те асӑннӑ. Тӑкаклӑ тарифсем йӗркелесе предприятие тупӑшсӑр хӑварнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ тӗрӗслевҫӗсем.
Яваплисем кирлӗ пек тимлеменнине пула предприяти ӗҫлеме чарӑнса ларнӑ, ҫынсене вӑхӑтра шалу тӳлеймен. «Чӑвашавтотранс» ПУПра конкурс управляющийӗ ӗҫе пуҫӑннӑ вӑхӑта шалу виҫин парӑмӗ 40 миллион тенкӗрен иртнӗ. Налуксен парӑмӗ 50 миллион тенкӗрен каҫнӑ. Предприятин кредиторсен умӗнчи парӑмӗ 200 миллион тенкӗрен иртнӗ.
Пуҫиле ӗҫе РФ Пуҫиле кодексӗн 286-мӗш статйин 3-мӗш пайӗ «в» пункчӗпе килӗшӳллӗн пуҫарнӑ.
Шупашкарта ҫын вӑрлакансене суд тӑвӗҫ. Суд сакки ҫине Хусанта пурӑнакан икӗ ҫын, Шупашкрати виҫӗ ҫын тата Мускаври пӗр ҫын ларӗҫ. Юлашкинчен асӑнни РФ Шалти ӗҫсен министерствин Мускав хулинчи Кунцево районӗнчи пайӗнче ӗҫленӗ.
Ултӑ ҫын тата вӗсен тепӗр пӗлӗшӗ, 33-ри арҫын, саккунлӑ мар ӗҫпе аппаланнӑ. Вӗсем Тутарстанри тата Чӑваш Енри предприятисен укҫи-тенкипе саккунлӑ мар усӑ курнӑ. 33-ри арҫыннӑн ҫавӑн пек майпа 3,5 миллион тенке хӑйӗн тумалла, унтан пӗр пайне хӑйне хӑйне хӑварса ыттине тусӗсене памалла пулнӑ. Анчах вӑл пайлас темен, тусӗсенчен тарса ҫӳреме тытӑннӑ.
Ку вӑл пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче пулнӑ. Анчах кӗҫех таркӑна лешсем асӑрханӑ. Ӑна вӗсем вӑрласа кайнӑ. Киле ямасӑр усранӑ, укҫа тапӑннӑ. Аптӑранипе пӗринче вӑл хӑйӗн чаплӑ машинине тусӗсене куҫарса пама шантарнӑ. Киле машина хучӗсем патне тесе илсе кайнӑ. Унта вӑл майлӑ самантпа усӑ курса пытаннӑ та пӑтӑрмах пирки йӗрке хуралҫисене шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.
Шупашкарти 1-мӗш колонин пуҫлӑхӗн ҫумӗ хӑйне пӑхӑнакансене килӗнче ӗҫлеттерсе пурӑннӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем ҫавӑншӑн РФ Пуҫиле кодексӗн 285-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тепӗр майлӑ каласан, ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑшӑн.
2017 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи раштав уйӑхӗччен ун патӗнче хӑйне пӑхӑнакан 16 ҫын ӗҫ вӑхӑтӗнче ӗҫленӗ. Вӗсем хуҫалӑх ӗҫӗпе тӑрмашнӑ, строительство енӗпе пулӑшнӑ. Ҫавсем колони пуҫлӑхӗн ҫумӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Сӗнтӗрвӑрри хулисенчи хваттерӗсенче, ҫавӑн пекех унӑн паллаканӗсен Шупашкарта тата Муркаш районӗнче вырнаҫнӑ ҫурчӗсенче тимленӗ.
Айӑпа тӗрме пуҫлӑхӗн ҫумӗ йышӑннӑ, кӳнтеленсем те, ытти материал та ҫирӗплетнӗ.
Пуҫлӑх ҫумӗ унччен судпа айӑпланманнине, шута илме тивӗҫ тата ытти сӑлтава шута илсе пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ. Ӑна 45 пин тенкӗлӗх штраф хурса панӑ.
РФ Следстви комитечӗн следстви органӗсем Етӗрне районӗнчи Йӑванкасси ялӗнчи пӗр ҫӗрте тӗпленсе ӗҫлемен арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. 50 ҫулти арҫына РФ Пуҫиле кодексӗн 318-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе (влаҫ ҫыннине хирӗҫ вӑйпа усӑ курни) преступлени тунӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Следстви шухӑшланӑ тӑрӑх, 2019 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Сӑр юханшывӗ ҫинче Раҫҫей пулӑ хуралӗн ӗҫченӗ виҫӗ арҫын пулӑ сӗрнине асӑрханӑ. Вӑл пулӑҫсем патне хӑйӗн киммипе ишсе пынӑ. Виҫӗ пулӑҫран пӗри инспектор кимми ҫине сиксе каҫнӑ та ӑна шыва тӗксе ӳкерме хӑтланнӑ. Вӑй ҫитейменнине кура вӑл йывӑҫ кӗсмен илсе инспектора пилӗкрен ҫапнӑ.
Пулса иртнине специалистсем халӗ малалла тӗпчеҫҫӗ. Пуҫиле ӗҫ пуҫарнине прокурор ырланӑ.
Раҫҫей Федерацийӗн Чӑваш Республикинчи Следстви комитечӗн следстви органӗсем юсанмалли колони ӗҫченӗсем сӗтев илнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Айӑплӑ тесе шухӑшлакан колони ӗҫченӗсем Шупашкарта ӗҫлеҫҫӗ. Юсанмалли 1-мӗш колонире.
Тӗрмере ӗҫлекен икӗ ҫынна сӗтев илнӗ тесе Раҫҫей Федерацийӗн Пуҫиле кодексӗн 290-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе айӑпласшӑн.
2019 ҫулхи ҫулла вӗсем колонире ларакана карас телефонӗсем тата пӗр заряд хатӗрӗ кӗртсе панӑ. Малтан калаҫса татӑлнипе. Уншӑн вӗсене 20 пин тата 50 пин тенкӗ укҫа панӑ. Тав тумалла.
Колонире ӗҫлекенсем саккуна пӑснине Федерацин айӑплава пурнӑҫа кӗртекен службӑн регионти управленийӗн шалти хӑрушсӑрлӑх ӗҫченӗсем тата РФ Следстви комитечӗн тӗпчевҫисемпе палӑртнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗр полицейскисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Пакунлисене вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, унӑн картти ҫинчен такам укҫа илсе каять.
Хӗр ӑнлантарнӑ тӑрӑх, авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче унӑн картти ҫинчен 177 тенкӗ таксишӗн тӳлеме куҫса кайнӑ. Тепӗр темиҫе кунтан ҫав тӗллевпе — 105 тенкӗ.
Таксипе ҫӳремен хӗр карттӑпа укҫа илӗнмелле мар тунӑ та пакунлисем патне васканӑ. Унта ҫитсен утӑ уйӑхӗнче карттӑ ҫинчен 89 тенкӗ ҫухални те ҫиеле тухнӑ.
Пысӑк укҫа мар пулин те, полицейскисем вӑрра шырама пикеннӗ. Хӗр шучӗпе таксипе ҫӳрекен этем — Шупашкарта пурӑнакан, ниҫта та ӗҫлемен 27 ҫулти каччӑ иккен. Пӗррехинче хӗр хӑнара чухне телефонпа банк карттине хӑйӗнсӗр йӑпӑртлӑха хунӑ иккен. Ҫав самантпа усӑ курса каччӑ таксишӗн хӗрӗн карттипе тӳлемелле туса ӗлкӗрнӗ.
Ҫамрӑк ҫын 371 тенке саплаштарнӑ. Вӑрланӑшӑн халӗ ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗр полицейскисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Пакунлисене вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, унӑн картти ҫинчен такам укҫа илсе каять.
Хӗр ӑнлантарнӑ тӑрӑх, авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче унӑн картти ҫинчен 177 тенкӗ таксишӗн тӳлеме куҫса кайнӑ. Тепӗр темиҫе кунтан ҫав тӗллевпе — 105 тенкӗ.
Таксипе ҫӳремен хӗр карттӑпа укҫа илӗнмелле мар тунӑ та пакунлисем патне васканӑ. Унта ҫитсен утӑ уйӑхӗнче карттӑ ҫинчен 89 тенкӗ ҫухални те ҫиеле тухнӑ.
Пысӑк укҫа мар пулин те, полицейскисем вӑрра шырама пикеннӗ. Хӗр шучӗпе таксипе ҫӳрекен этем — Шупашкарта пурӑнакан, ниҫта та ӗҫлемен 27 ҫулти каччӑ иккен. Пӗррехинче хӗр хӑнара чухне телефонпа банк карттине хӑйӗнсӗр йӑпӑртлӑха хунӑ иккен. Ҫав самантпа усӑ курса каччӑ таксишӗн хӗрӗн карттипе тӳлемелле туса ӗлкӗрнӗ.
Ҫамрӑк ҫын 371 тенке саплаштарнӑ. Вӑрланӑшӑн халӗ ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Муркаш районӗнче влаҫ ҫыннине кӳрентернӗшӗн суд тунӑ.
Чӑваш Ен прокуратуринче пӗлтернӗ тӑрӑх хакласан, влаҫра ӗҫлекен ҫын 60 ҫулти арҫын сӑмахне йывӑра илнӗ. Лешӗ ӑна усал сӑмахсемпе ятланӑ иккен.
Влаҫра тӑрӑшакана ӗҫ вӑхӑтӗнче кӳрентернӗшӗн РФ Пуҫиле кодексӗн 319-мӗш статйипе явап тыттарма пулать. 60 ҫулти арҫын тӗлӗшпе шӑпах ҫапла тунӑ та.
...Пӑтӑрмах кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче сиксе тухнӑ. Кӑнтӑрла иртни 15 сехет тӗлӗнче вӑйпиттине Шалти ӗҫсен министерствин Муркаш районӗнчи ӗҫченӗсем ӳсӗррине палӑртма вырӑнти пульницӑна илсе ҫитернӗ. Ҫавӑншӑн тарӑхнӑ арҫын пакунлине хутлӑ-хутлӑ сӑмахсемпе ҫын умӗнчех кӳрентернӗ.
Сӑмаха шутласа калаҫман арҫынна Муркаш районӗнчи суд ӗҫлеттерме йышӑннӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (12.03.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 744 - 746 мм, 2 - 4 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Логинов Алексей Романович, Совет Союзӗн Паттӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Брусова Галина Фёдоровна, педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |